Menu
Contact us
×
Wednesday, September 18th, 2024
භූතානයේ වනාන්තර කපා ගෘහභාණ්ඩ නිපදවිය යුතුයි - ලෝක බැංකුව


භූතානයේ පැරණි වැඩෙන වනාන්තර ගෘහ භාණ්ඩ බවට පත් කළ හැකි විට කිසිවක් නොකර නිකරුනේ සිටීම ගැන ලෝක බැංකුව කලබල වී ඇත.

ලෝක බැංකු ආසියානු ශාකව ට්විටර් පණිවිඩයක් තබමින් මෙසේ පවසයි.

"භූතානයේ භූමි ප්‍රදේශයෙන් 71% ක් වනාන්තරයෙන් වැසී ඇති නමුත් වසරකට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට එය ලබා දෙන්නේ 2% ක පමණ දායකත්වයකි. ඒ අනුව වනාන්තර ක්ෂේස්ත්‍රය ඌන උපයෝජිතව පවතී. රට සිය වනාන්තර සඳහා තිරසාර ලෙස ආයෝඡනය කරන්නේ කෙසේද?"


ඒ අනුව පෙනී යන්නේ භූතාන වන වැස්ම පිළිබඳව ලෝක බැංකුව කනස්සල්ලෙන් පසුවන බවය. පහතින් දැක්වෙනුය භූතානයේ වනාන්තර පිළිබඳව ඔවුන්ගේ සැලසුමට අදාලව බංග්ලාදේශය සහ භූතානය සඳහා ලෝක බැංකුවේ අධ්‍යක්ෂ වන මර්සි ටෙම්බන් විසින් ලෝක බැංකු වෙබ් අඩවිට ලියන ලද ලිපියකි.

එය භූතානයේ මගේ පළමු සංචාරය වූ අතර බොහෝ ප්‍රථම සංචාරකයින්ට මෙන් මටද ඉක්මනින් භූතානය අද්විතීය රටක් බව වැටහුණි. පාරෝ වෙත ගොඩබසින විට උස් කඳු සහ ගැඹුරු නිම්න සහිත ආකර්ෂණීය භූගෝලය මගේ නෙත ගැටුණා පමණක් නොව, එහි ප්‍රමුඛතම වර්ණය වූයේ ද කොළ පැහැයයි. භූතානය එහි භූමියෙන් සියයට 71 කට වඩා වනාන්තර ආවරණය යටතේ පවතී. ලෝකයේ බොහෝ රටවලට ඉතිරිව ඇති කැලෑ කිහිපයක් ඉතිරි කර ගැනීමට අසීරු බවක් පෙනෙන්නට තිබුණද, භූතානයේ වනාන්තර ආවරණය කැපී පෙනෙන ලෙස ස්ථාවර මට්ටමක පවතින අතර පසුගිය වසර කිහිපය තුළ පවා වැඩි වී ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම, ලෝකයේ ඇති එකම කාබන් නිෂේධනීය රට භූතානයයි. ඉතින්, භූතානයේ රහස කුමක්ද? මුළු භූමි ප්‍රමාණයෙන් සියයට 51 ක් පමණ නීත්‍යානූකූලව ආරක්‍ෂා කර ඇති අතර අවම වශයෙන් සියයට 60 ක් වත් වනාන්තර සදාකාලිකවම පවත්වා ගත යුතු බවට ආණ්ඩුක්‍රම ව්‍යවස්ථාවෙන් නියම කර ඇත. නමුත් එයට පමණක් සම්පූර්ණ පැහැදිලි කිරීමක් ලබා දිය නොහැක. මම මගේ වෘත්තීය ජීවිතය තුළ බොහෝ රටවල වැඩ කර ඇති අතර අභිලාෂකාමී අරමුණු සාක්‍ෂාත් කර ගැනීමට ශූරයින් සහ වැඩි යහපත සඳහා කැප වූ පුද්ගලයින් අවශ්‍ය බව ඉගෙන ගෙන ඇත. මගේ සංචාරයේදී, භූතානයේ වැසියන් සමාජ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සහ භූතානයේ අද්විතීය පරිසරය ආරක්ෂා කිරීම අතර ප්‍රවේශමෙන් සමබරතාවයක් පවත්වා ගැනීමට දැඩි ලෙස කැපවී සිටින බව මම අත්දැක ඇත්තෙමි.


පසුගිය වසර කිහිපය තුළ භූතානයේ වන ආවරණය සැලකිය යුතු ලෙස ස්ථාවර මට්ටමක පැවති අතර තවමත් ඉහළ ගොස් ඇත. ඇත්ත වශයෙන්ම, ලෝකයේ ඇති එකම කාබන් නිෂේධනීය රට එයයි.

මෙම සමතුලිතතාවය පවත්වා ගැනීම අභියෝගාත්මක නමුත් තර්ජන ක්‍රමානුකූලව ආමන්ත්‍රණය කර නව අවස්ථා ප්‍රවේශමෙන් ගවේෂණය කළ හොත් හැකි ය. මෙය භූතානයේ වනාන්තර සඳහා ද වලංගු වන අතර මෙම අනර්ඝ ස්වාභාවික සම්පත් සංරක්‍ෂණය කර තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කිරීම සඳහා රාජකීය රජයට සහාය වීමට ලෝක බැංකුව කැපවී සිටී.


භූතානයේ වන සංරක්‍ෂණය නවීකරණය කිරීම සඳහා කෙටි, මධ්‍යම හා දිගු කාලීන අවස්ථා හඳුනා ගැනීම සඳහා පසුගිය වසර තුළදී ලෝක බැංකු කණ්ඩායමක් කෘෂිකර්මාන්ත හා වන සංරක්ෂණ අමාත්‍යාංශය සමඟ සමීප සහයෝගයෙන් කටයුතු කර ඇත. කණ්ඩායම විසින් සොයාගෙන ඇත්තේ රටේ වන විද්‍යා අංශය ආර්ථිකයේ වැදගත්, නමුත් ප්‍රයෝජනයට නොගත් අංශයක් වන අතර වසරකට දළ දේශීය නිෂ්පාදිතයට සියයට 2 ක පමණ දායකත්වයක් ලබා දෙන බවයි. තවද, භූතානය වනාන්තර ආශ්‍රිත නිෂ්පාදන සඳහා ශුද්ධ ආනයනය කරන්නෙකු වන අතර වාණිජ කළමනාකරණය යටතේ වනාන්තර ප්‍රදේශයෙන් සියයට 7.3 ක් පමණක් තිබේ.

භූතානයේ පාරිසරික නායකත්ව භූමිකාවට තර්ජනයක් නොවන අයුරින් වනාන්තර අංශය වඩාත් ඵලදායී වීමේ හැකියාව ඇත. භූතානයේ නිෂ්පාදන වනාන්තර සඳහා තිරසාර වනාන්තර කළමනාකරණ මූලධර්ම සම්පුර්ණයෙන්ම යෙදීම සහ එම අංශය නවීකරණය කිරීම මඟින් ඵලදායිතාව සැලකිය යුතු ලෙස ඉහළ නැංවීමට සහ පාරිසරික ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි දියුණු කිරීමට හැකි වේ.

එමඟින් රැකියා අවස්ථා ඉහළ නැංවීම, වනාන්තර පදනම් කරගත් ව්‍යවසායන් ඇති කිරීම සහ දැව සහ ලී නොවන වනාන්තර නිෂ්පාදන වෙළඳාම සඳහා වෙළඳපල පදනම් කරගත් ප්‍රවේශයකට යා හැකිය. “දැව හොඳ” බව වැඩි වැඩියෙන් මිනිසුන් හඳුනා ගනී - එහි සෞන්දර්යාත්මක වටිනාකම නිසා පමණක් නොව, වැඩෙන ගස් වාතයෙන් ඉවත් කළ කාබන් ගබඩා කිරීම ලී නිෂ්පාදන නිසා ද සිදු වේ. තාක්‍ෂණික දියුණුව සහ නවෝත්පාදනයන් ලොව පුරා විවිධ දැව භාවිතය සඳහා අවස්ථා විවෘත කරයි. උදාහරණයක් වශයෙන්, ලොව උසම ලී ගොඩනැගිල්ල වන නෝර්වේ, ඔස්ලෝ අසල පිහිටි මජාසා කුළුණ මහල් 18 ක් (මීටර් 85.4) ක් උස ය.



රාජකීය ආණ්ඩුවේ අරමුණු සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා වන විද්‍යා අංශය ඉතා වැදගත් වනු ඇති බව අප විසින් අවධාරණය කරන ලදී. කෘෂිකර්ම හා වනිතා අමාත්‍යය, ගරු ලියොන්පෝ යෙෂෙයි පෙන්ජෝර් අමාත්‍යතුමා හමුවීමට මෑතකදී මට අවස්ථාව ලැබුණි. එහිදී ඔහු මෙසේ ප්‍රකාශ කළේය.



"මේ වන විට, අපි භූතානයේ වැදගත්ම සංවර්ධන අභියෝග සහ අවස්ථා විශ්ලේෂණය කරමින් සිටින අතර අපේ රටේ අනාගත උපායමාර්ගය සහ ආයෝඡනය පදනම් කර ගනිමින් සිටින්නෙමු. ක්‍රමානුකූලව රට පිළිබඳව රෝග විනිශ්චය අවසන් කරමින් සිටිමු. වනාන්තර අංශය ආයෝඡන ක්ෂේත්‍රයක් විය හැකි අතර වනාන්තර සම්පත් තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කිරීමේදී අපට ගෝලීය පළපුරුද්දක් සහ යහපත් පුරුදු ඇති කළ හැකි බවට සැකයක් නැත."


Mercy Tembon

World Bank’s Country Director for Bangladesh and Bhutan